OSIRIS - Onderwijsaanbod INFOOZP 2022

Het onderzoeksproject is verplichte afsluitende onderdeel van de bacheloropleiding Informatiekunde. Het kan als keuzevak in de bachelor Informatica worden ingezet.

In een onderzoeksproject wordt een onderzoek uitgevoerd, waarvan verslag wordt gedaan in een scriptie.
In het onderzoek wordt een onderzoeks-, ontwerp-, of ontwikkelingsvraagstelling opgesteld met een generiek aspect, waarna er methodisch naar een uitwerking en beantwoording van die probleemstelling wordt toegewerkt.
In de aanpak wordt een van de onder genoemde methoden gebruikt, of een combinatie daarvan.
Het onderzoek en de verslaglegging geeft je de gelegenheid de kennis en vaardigheden die je de voorafgaande jaren hebt opgedaan, toe te passen.
Academisch denk- en werkniveau komen tot uitdrukking in de methode van onderzoek en een kritische reflectie op het eigen werk.

Vereisten

Ingangseisen
Een student kan zich inschrijven voor een onderzoeksproject:
- Als zij/hij 120 studiepunten heeft behaald. Voor studenten Informatiekunde geldt daarbij dat Wetenschappelijke Onderzoeksmethoden moet zijn afgerond.
- Een redelijk deel van de vakken die binnen de 120 studiepunten zijn afgerond zijn inhoudelijk gerelateerd aan het project. Dit is uiteindelijk ter beoordeling door de interne begeleider.
Inhoudelijke eisen
- Door de student wordt er een heldere probleemstelling ten behoeve van het onderzoeksproject geformuleerd: deze probleemstelling kan verbonden zijn aan een theoretisch-, een ontwikkelings- of een implementatievraagstuk (zie ook "eisen aan een bachelorscriptie").
- Het uitwerken of oplossen van deze probleemstelling gebeurt in ieder geval ook aan de hand van literatuurstudie..
- De activiteiten die de student verricht, hebben een onmiskenbaar inhoudelijk verband met de opleiding Informatiekunde/
Procedurele eisen
- Een onderzoeksproject heeft een looptijd van een onderwijsperiode en heeft een omvang van 15 ECTS.
- Een onderzoeksproject is een verplicht afstudeeronderdeel voor de bachelor opleiding Informatiekunde, en een keuze-onderdeel in de profileringsruimte voor de bachelor opleiding Informatica.
- Een onderzoeksproject wordt individueel, of in tweetallen uitgevoerd. In overleg met een interne begeleider kan een project door meer dan twee studenten worden uitgevoerd. Wordt het project in twee- of meertallen uitgevoerd, dan moet elke individuele bijdrage als zodanig in de bachelorscriptie herkenbaar zijn.
- Bij een extern project is er een interne projectbegeleider en een externe projectbegeleider. De interne begeleider is een docent van ons departement, die de (inhoudelijke) begeleiding van een onderzoeksproject doet. De externe begeleider is een persoon, die door het bedrijf, de instelling of het instituut waarbij de student het onderzoeksproject doet, als (dagelijkse) begeleider wordt aangewezen. Bij een intern onderzoeksproject heeft de student alleen een interne begeleider.
- De formele start van een project vindt plaats na het tekenen van een onderzoekscontract. Bij een extern onderzoek wordt het contract getekend door de projectcoördinator, de organisatie die als opdrachtgever optreedt, en de student. Bij een intern project wordt het contract getekend door de projectcoördinator en de student. Een contract kan pas worden getekend na goedkeuring van een werkplan door de interne begeleider die het werkplan dan van een handtekening voorziet: een ondertekend onderzoekscontract maakt deel uit van de inspanningsverplichting.
- Het uitvoeren van een onderzoek en de verslaglegging daarvan maakt het grootste deel uit van de aan het project bestede tijd. Van het onderzoek wordt verslag gedaan in een scriptie. Over de verslaglegging van eventuele andere activiteiten worden met de interne begeleider afspraken gemaakt. Het project wordt afgerond met een beoordeling van de scriptie, en eventueel het ontwikkelde product, door de interne begeleider. De eventuele externe begeleider heeft alleen een adviserende stem bij de beoordeling.

Methode
- kwantitatief/hypothesetestend onderzoek: het opzetten en uitvoeren van een eenvoudig kwantitatief, (en/of) experimenteel testend onderzoek.
- case study: het uitvoeren van een kwalitatieve studie, met als doel (inductief) een bijdrage te leveren aan (nieuwe) theorievorming (exploratief of evaluatief).
- action research: programmatisch en cyclisch voorstellen en evalueren van een sociale/organisatorische verandering, waarbij zelf wordt deelgenomen aan die sociale/ organisatorische structuur. zie ook: Action learning & action research.
- ontwerp/ontwikkelingsonderzoek (design research) : het beschrijven van een nieuw type probleem, het formuleren van een artefact (conceptuele constructie, model, methode, implementatie) dat mogelijkerwijs een (gedeeltelijke) oplossing van dit type probleem vormt, en het (beperkt) evalueren van dit artefact als oplossing. Analytisch/theoretisch onderzoek maakt hier ook deel van uit. Dit houdt in: de definitie van concepten en modellen ter beschrijving van een deel van de werkelijkheid, en de formele of informele exploratie van hun eigenschappen. Voorbeelden zijn: requirements analyse, use-case analyse, objectgeori�nteerd modelleren, wiskundig of logisch modelleren, specificatietechnieken, verificatiemethoden.
  zie ook: Design Research in Information Systems , Ontwerponderzoek.
  literatuuronderzoek: een evaluatie (en vergelijking) van bestaand onderzoek met als doel het geven van overzicht en inzicht in de 'state-of-the-art' van een bepaald onderzoeksgebied, het ontwikkelen van een onderzoeksinstrument, etcetera.
Literatuurstudie
In het onderzoeksproject wordt een literatuurstudie uitgevoerd, die de vraagstelling en de mogelijke oplossing van een heldere wetenschappelijke context voorziet. Hiertoe worden enkele wetenschappelijke publicaties bestudeerd, samengevat, en kritisch beschouwd.

Intern onderzoeksproject:

De student is de initiatiefnemer bij het zoeken en vinden van een onderzoeksproject, of wordt daarvoor uitgenodigd door een docent. Begin ruim van te voren met de voorbereiding: uiterlijk tot 3 weken voorafgaande aan de projectperiode moet er een keuze voor een onderzoeksproject gemaakt zijn. Eigen opdrachten of thema's kunnen in voorkomende gevallen ook welkom zijn. Een onderzoeksproject kan o.a. via het volgende adres gezocht worden:
- interne projecten
De student schrijft zich via Osiris online in voor het onderzoeksproject.
De student neemt contact op met de docent waarbij zij/hij een onderzoeksproject wil doen, en stemt met de docent af of dit inderdaad mogelijk is. Stemt de docent in dan is deze nu de interne begeleider.
Als er een opdracht is bepaald stelt de student eerst een voorlopig werkplan op. Het werkplan bevat de volgende onderdelen:
- Inleiding: korte beschrijving van de projectgever en de onderzoeksopdracht.
- Probleemstelling: de onderzoeks-, ontwikkelings- of implementatievraag die aan het project wordt verbonden.
- Verwachte output: wat gaat het project opleveren.
- Aanpak: in welke stappen wordt de probleemstelling nader uitgewerkt of opgelost.
- Literatuur: geef vast een aantal (suggesties voor) titels die relevant zijn voor het onderzoek.
- Planning: wanneer worden welke stappen, die in de aanpak worden beschreven, afgerond. Een mijlpalenplanning verdient hier de voorkeur. Plan ook conceptproducten en de beoordeling daarvan, en afspraken over de begeleiding.
De student bespreekt de opdracht met de interne begeleider. Het werkplan wordt van feedback voorzien, en indien nodig aangepast.
De interne begeleider keurt het werkplan goed met een handtekening. Hiermee gaat de student naar de projectco�rdinator. Het onderzoekscontract wordt nu getekend door de student zelf en door de projectco�rdinator.
Nu is de voorlopige opdracht definitief geworden en kan het onderzoeksproject verder worden gepland en uitgevoerd.
Bij de uitvoering van het project hoort het schrijven van een scriptie. De interne begeleider zal de scriptie zo vaak als nodig is van commentaar voorzien. De commentaren worden verwerkt door de student totdat een te beoordelen eindversie is ontstaan.
Voorbeelden van scripties:
- Presentatie van Uitleg door Expertsystemen
- Improving the interface of the Electronic Health Record: a preliminary study
De scriptie moet uiterlijk aan het einde van de tentamenweek, of zoals overeengekomen tussen student en interne begeleider, bij de interne begeleider (docent) ingeleverd zijn.
De interne begeleider stelt de eindbeoordeling vast.
De student stuurt de elektronische (laatste)versie van zijn/haar scriptie aan de projectcoördinator: ozpc@cs.uu.nl. Indien de scriptie een vertrouwelijk deel bevat, wordt daarvan melding gemaakt in het onderzoeksverslag.
De student vult het evaluatieformulier in.

Extern onderzoeksproject:

De student is de initiatiefnemer bij het zoeken en vinden van een onderzoeksproject. Begin ruim van te voren met de voorbereiding: we raden aan uiterlijk tot 3 weken voorafgaande aan de projectperiode een keuze voor een onderzoeksproject gemaakt te hebben.
Een onderzoeksproject kan o.a. via de volgende adressen gezocht worden:
- externe projecten
- stagebureau's van een aantal instellingen
De student schrijft zich via Osiris online in voor het onderzoeksproject.
De student bezoekt de organisatie waar hij/zij het onderzoeksproject gaat uitvoeren. Het bezoek heeft een kennismakend en informerend karakter voor de student en de projectgever. In deze stap wordt de opdracht gedefinieerd: het kan zijn dat het bedrijf/de instelling al een opdracht klaar heeft.
Als er een opdracht is bepaald stelt de student eerst een voorlopig werkplan op. Het werkplan kan dus nog afgekeurd worden door de interne begeleider. Maak dit ook duidelijk aan een eventuele derde partij (een externe projectgever)!
Het werkplan bevat de volgende onderdelen:
- Inleiding: korte beschrijving van de projectgever en de onderzoeksopdracht.
- Probleemstelling: de onderzoeks-, ontwikkelings- of implementatievraag die aan het project wordt verbonden.
- Verwachte output: wat gaat het project opleveren.
- Aanpak: in welke stappen wordt de probleemstelling nader uitgewerkt of opgelost.
- Literatuur: geef vast een aantal (suggesties voor) titels die relevant zijn voor het onderzoek.
- Planning: wanneer worden welke stappen, die in de aanpak worden beschreven, afgerond. Een mijlpalenplanning verdient hier de voorkeur. Plan ook conceptproducten en de beoordeling daarvan.
- Afspraken over de voortgang en begeleiding: er wordt gestreefd naar minimaal 2 ontmoetingen tussen de interne en externe begeleider: een bij het begin (zie bovenstaand) en een gedurende het onderzoeksproject. Verder kunnen er meerdere voortgangsgesprekken en mijlpalen gepland worden.
De student zoekt een docent waarbij zij/hij een onderzoeksproject wil doen, en stemt met de docent af of dit inderdaad mogelijk is.
Student eventueel samen met de interne begeleider naar de organisatie die als opdrachtgever optreedt: in de eerste ontmoeting tussen de interne begeleider, de externe begeleider en de student wordt de opdracht in detail besproken.
Het werkplan wordt aangepast, van feedback voorzien door de interne begeleider, indien nodig aangepast en dan afgestemd met de externe begeleider.
De interne begeleider keurt het werkplan goed met een handtekening. Hiermee gaat de student naar de projectcoördinator. Het onderzoekscontract wordt nu getekend door de student zelf, door de projectcoördinator, en door de externe begeleider.
Nu is de voorlopige opdracht definitief geworden en kan het onderzoeksproject verder gepland en uitgevoerd worden.
Bij de uitvoering van het project hoort het schrijven van een scriptie. De interne begeleider zal de scriptie zo vaak als nodig is van commentaar voorzien. De commentaren worden verwerkt door de student totdat een te beoordelen eindversie is ontstaan.
Voorbeelden van scripties:
- Presentatie van Uitleg door Expertsystemen
- Improving the interface of the Electronic Health Record: a preliminary study
De scriptie moet uiterlijk aan het einde van de tentamenweek, of zoals overeengekomen tussen student en interne begeleider, bij de interne begeleider (docent) ingeleverd zijn.
De externe begeleider heeft een adviserende rol: hij/zij geeft zijn/haar mening d.m.v. het invullen van het evaluatieformulier bestemd voor de externe begeleider.
De interne begeleider stelt in overleg met de externe begeleider de eindbeoordeling vast.
De student stuurt de elektronische (laatste)versie van zijn/haar scriptie aan de projectcoördinator: ozpc@cs.uu.nl.
Indien de scriptie een vertrouwelijk deel bevat, wordt daarvan melding gemaakt in het onderzoeksverslag.
De student vult het evaluatieformulier in.

Opbouw van de scriptie/rapportage:

Voorwoord: bijvoorbeeld aanleiding, motivatie, dankzegging.
Samenvatting: een beknopte maar inzichtgevende samenvatting van de scriptie.
Inleiding: doel, wetenschappelijke motivatie, relevantie of toepassingscontext van het onderzoek, wat kan de lezer in de verschillende delen van de scriptie verwachten.
Probleemstelling: de onderzoeks-, ontwikkelings- of implementatievraag wordt helder geformuleerd en gerelateerd aan een theoretische context, en eventueel aan een (specifieke) toepassingscontext.
Aanpak: hier wordt een nadere uitwerking gegeven van de aanpak die is beschreven in het werkplan. De theoretische, toepassings-, en wetenschappelijke context worden nader uitgewerkt, (mede) aan de hand van literatuurstudie. De gevolgde methode wordt beschreven en gemotiveerd voor het verkrijgen van data, of het ontwerpen van een artefact, of het in gang zetten van een ontwikkeling (het kan zijn dat je hier 2 of meer hoofdstukken voor gebruikt).
Resultaten, oplossing, analyse: de gevonden data worden gepresenteerd en geanalyseerd, of de evaluatie van een voorgestelde oplossing of beoogde ontwikkeling.
Conclusies: een korte terugblik, eventueel discussie, conclusies en aanbevelingen voor verder onderzoek.
Literatuuroverzicht: spreek van te voren af welke referentiestijl zal worden gehanteerd (bijvoorbeeld APA of ACM ).